Polski
English
Deutsch
Bawi, wspiera, łączy ludzi
O świecie muzyki
Wstęp
Witam wszystkich nowych i stałych – czytających poprzedni artykuł – czytaczy. Artukuł w formie takiej jak poprzedni – mój wywód, piosenki tematyczne, coś czego warto posłuchać.
Czy całą muzykę już wymyślono? Ile razy?
Najbardziej oddająca sens definicja muzyki (melodii) brzmi: „Muzyka jest zaplanowanym umiejscowieniem wybranych dźwięków w czasie”. Na myśl się nasuwa pytanie – na ile sposobów można rozmieścić dźwięki w czasie?, pamiętając przy tym, że nie każda kombinacja brzmi dobrze. Można by nawet powiedzieć, że większość kombinacji brzmi tragicznie. Odkryciem na pewno nie jest stwierdzenie, że melodie powtarzają się w różnych utworach – niekiedy jest to zaplanowane, niekiedy przypadkowe. Tutaj krótkie wyjaśnienie, które będzie potrzebne do pełnego zrozumienia mojego wywodu – progresje akordów (takie jakby melodie) można budować z wzorów. Używając takiego wzoru, mamy pewność, że obiektywnie progresja jest przyjemna dla ucha. Idąc dalej, mamy wzory na progresje smutne i wesołe, a także skalę (wybrane zbiory dźwięków) pasujące do różnych progresji. Przez te właśnie wzory i skale uważam, że tworzenie muzyki jest mocno spokrewnione z matmą. Można rozpisać i wyliczyć piosenkę. Wiadomo – każdy w swej twórczości chce używać tych najładniejszych, oddających najwięcej uczuć progresji. Po prostu tych najlepszych, więc one się powtarzają. Zagrane szybciej, wolniej, na różnych instrumentach…
Tutaj przypomina mi się lekcja gitary, na której właśnie tworzyliśmy takie ładnie brzmiąc progresje – według odpowiednich wzorów omówionych wyżej. Tutaj, grając jedną progresję, słychać było Alphavile, grając inną Lao Che – piosenki budowały się same. Mała zmiana rytmu lub kolejności akordów tworzyła inną piosenkę. Zdarzały się progresje, które brzmiały jak kilka różnych piosenek.
Do przygotowanych progresji dobiera się odpowiednią skalę (zbiór dźwięków), na której buduje się melodię czy improwizuje. Tak właśnie w teorii powstają piosenki, co powoduje powtarzalność melodii, progresjii, brzmień. Oczywiście, są też melodie użyte celowo, czyli po prostu kradzione.
Myślę, że najlepszym przykładem takiej melodii wielu piosenek jest napisany przez Johanna Pachelbela w okolicach 1680 roku – kanon D-dur. Ten pochodzący z baroku motyw został wykorzystany w wielu utworach zarówno rockowych, jak i popowych. Utwory oparte na kanonie Pachelbela to przykładowo: „Let it be” autorstwa Beatelsów, „Cryin” autorstwa Areosmith, „Forever Young” – Alphavile czy wielu wielu innych.
Tutaj filmik idealnie podsumowujący mnogość Kanonu D-dur w wielu dziełach: https://youtu.be/JdxkVQy7QLM
Utwory z tekstu:
- „Kanon d-dur” – https://youtu.be/NlprozGcs80
- „Let it be” – https://youtu.be/QDYfEBY9NM4
- „Forever young” – https://youtu.be/W5guhMw_EH0
- „Cryin” – https://youtu.be/qfNmyxV2Ncw
Wesoła muzyka na smutne czasy
Lista radosnych utworów na ten trudny pandemiczny czas:
• Israel „IZ” Kamakawiwoʻole – „Somewhere over the Rainbow”
IZ (pseudonim artystyczny) urodził się i mieszkał na Hawajach, znany z dwóch piosenek „Somewhere Over The Rainbow” i „What the Wonderful World”
- „Always look in bright side of live”
Utwór kończoncy i świetnie podsumowujący absurdalny jak cała twórczoś Mony Pythona „Żywot Brajana”.
- The Clash – „Should I Stay or Should I Go”
Ikoniczny kawałek napisany przez punkowy zespołów The Clash.
- Van Halen – „Panama”
Radosny, żywy i energiczny jak cała twórczość van Helen.
- Yes – „Leave It”
Enegiczny i wesoły kawałek z świetnym chórem, jak to w rocku progresywnym dużo się dzieje.
Na czym warto zawieśić ucho – subiektywna lista ciekawych zespołów
– Taste – irlandzki zespół rockowy założony w 1966 przez Rorego Gallaghera; w 1970 roku został rozwiązany, a Gallagher rozpoczął karierę solową. Zespół gra dość wesołą i energiczną muzykę. W utworach Rorego słychać, że on grał i tworzył Taste – można powiedzieć że Taste jest początkiem Gallaghera. Obecnie Rory jest (był – zmarł w 1995) chyba moim ulubionym gitarzystą.
- Taste – „What’s Going On” (Live At The Isle Of Wight) – https://youtu.be/mOo_Zi1W2iE
- Rory Gallagher – „Moonchild – Loreley” 1982 (live) –
– Kwiat Jabłoni – Polski duet folk-popowy, dość świeży – założny w 2018 roku. Muzyka spokojna – bardzo melodyjna.
- Kwiat Jabłoni – „Kto powie mi jak”
– Greta van Fleet – Zespół często nazywany świeżym Led Zeppelin – ich muzyka doskonale oddaje klimat i energię twórczości Zeppelinów.
Moim zdaniem, muzyka trochę lżejsza niż Led Zeppelin, lecz dalej mająca to „coś”.
- Greta Van Fleet – „Age of Man” (Audio)
Franciszek Kubala