ALE TO JUŻ BYŁO

ALE TO JUŻ BYŁO

Skąd się wziął Dzień Kobiet?

Początek marca to czas, kiedy dzień jest już coraz dłuższy i widoczne są pierwsze oznaki wiosny. Pojawiają się coraz częściej takie dni, kiedy aż przyjemnie wyjść z domu na spacer i spędzić czas na świeżym powietrzu z kimś bliskim naszemu sercu. Dla mężczyzn taki spacer może być okazją do tego, by obdarować swoją ukochaną kwiatami bądź innym upominkiem, bo przecież początek marca oprócz wyżej wymienionych rzeczy powinien kojarzyć nam się z Dniem Kobiet. Pierwszy taki dzień obchodzono 8 marca 1910 r. Dlaczego akurat wtedy? Co wydarzyło się wcześniej?

Pierwowzoru Dnia Kobiet można doszukiwać się już w starożytnym Rzymie, chociaż trudno znaleźć bezpośrednie nawiązania. Świętem obchodzonym w Rzymie były Matronalia, które przypadały na 1 marca. Obchodziły je tylko kobiety zamężne. Podczas święta panie w radosnych procesjach szły do gaju znajdującego się przy świątyni Junony na Eskwilinie. Składano w ofierze bogini kwiaty i modlono się o szczęście w życiu i w małżeństwie. Po powrocie kobiet do domu urządzano ucztę dla niewolników, którzy byli tego dnia zwolnieni z obowiązków. Mężowie zaś dawali swoim żonom prezenty. Mimo że obecny Dzień Kobiet nie wywodzi się bezpośrednio z tego rzymskiego święta, myślę, że warto wiedzieć o tym, że takie święto miało swoje miejsce w europejskiej kulturze już kilka tysięcy lat temu.

Właściwy Dzień Kobiet i jego początki są związane z wydarzeniami, które miały miejsce na początku XX wieku, a więc z walką o emancypację kobiet. W 1901 r. w Stanach Zjednoczonych powstała Socjalistyczna Partia Ameryki, która 8 lat później, 28 lutego 1909 r., zorganizowała w kraju Narodowy Dzień Kobiet. Święto miało na celu upamiętnienie protestu, do którego doszło rok wcześniej. W manifestacjach wzięli wówczas udział robotnicy pracujący w przemyśle odzieżowym i domagający się praw dla kobiet. Wydarzenia ze Stanów Zjednoczonych były dla innych państw inspiracją do tego, by w 1910    r., podczas zjazdu Międzynarodówki Socjalistycznej w Kopenhadze, ustanowić Międzynarodowy Dzień Kobiet. Stał on się okazją do poruszenia problemów społecznych dotyczących kobiet. Przez zachodnią Europę przeszły wówczas manifestacje postulujące o równouprawnienie społeczne i ekonomiczne. Pierwsze pochody, np. te z 1913 r.,  były związane nie tylko ze sprzeciwem wobec dyskryminacji kobiet, ale także pokazaniem niezadowolenia ludności w związku z zapowiadającą się I wojną światową. Już w trakcie wojny, 8 marca 1917 r. (wg kalendarza gregoriańskiego), w Petersburgu doszło do wspólnych protestów feministek i komunistów pod hasłem „chleba i pokoju”. Po abdykacji cara Mikołaja II jedną z pierwszych decyzji, jaką podjął Rząd Tymczasowy, było przyznanie kobietom praw wyborczych.

W Polsce święto po raz pierwszy obchodzono w 1924 r., a po II wojnie światowej Dzień Kobiet był świętem państwowym. Zniesiono je dopiero w 1993 r. Niestety, z tego powodu wokół święta narosło dużo skojarzeń związanych ze słusznie minionym systemem politycznym. Wiele osób nie jest przekonanych do tego święta. Należy jednak pamiętać o jego założeniach, takich jak sprzeciw wobec dyskryminacji, równość każdego człowieka itp. Niech Dzień Kobiet będzie dla nas okazją do poszukiwania jedności, nie podziałów.

Przemysław Jasiński