Piotr Kulak – analiza tekstów w polskim rapie.

 

W moim artykule chciałbym opowiedzieć o polskiej muzyce, a mówiąc dokładniej o HipHopie. Wybrałem trzy piosenki różnych wykonawców muzycznych, które opisze, przeanalizuje, zacytuje parę najlepszych wersów oraz powiem dlaczego według mnie warto na takiej piosence zawiesić ucho.

PRO8L3M – “W domach z betonu”

Pierwszym utworem, który wezmę pod lupę będzie piosenka pt. „W domach z betonu” od duetu muzycznego PRO8L3M, który składa się z dwóch osób. Steeza oraz Oskara. Steez jest odpowiedzialny za produkcję utworu muzycznego oraz obróbkę dźwięku, natomiast Oskar za tekst oraz dopięcie na ostatni guzik rapowania w utworze. W nazwie PRO8L3M możemy zauważyć, że literę „B” zastępuje „8”, a literę „E” zastępuje „3”. Rocznik ’83 to właśnie rok, w którym Oskar oraz Steez się urodzili. Piosenka „W domach z betonu” opowiada o dojrzewaniu Oskara (który wychowywał się w PRL-u) oraz jego postrzeganiu na świat. Może wywołać w słuchaczu przykre emocje oraz może potęgować nostalgiczne emocje wśród osób, które podobnie jak Oskar wychowywały się w tamtejszych latach w komunistycznej Polsce. Podmiot liryczny opisuje również smierć swojej matki z powodu nowotworu, gdy ten był jeszcze małym chłopcem i nie miał pojęcia o chorobie swojej mamy.

Wersy, które mogą wywołać w nas smutne emocje brzmią:

„Mamie wypadły włosy, ja pędzę, a ten kij udaje karabin”.

Szokującym jest fakt, w jaki sposób podmiot liryczny przedstawił nam tą informacje, jak gdyby nigdy nic. Dokładnie tak samo jak zareagowałoby dziecko, dla którego śmierć na razie jest rzeczą niezrozumiałą.

 „Gdy mama płacze i mówi coś tacie, on tuli się z mamą, Ja na nich patrzę i jak tato – zawsze robie to samo”.

Kolejny raz możemy dostrzec tutaj niezrozumienie dziecka wobec choroby swojej matki, o której nawet nie został poinformowany. Naśladuje on ojca. W drugiej zwrotce dowiadujemy się, że matka podmiotu lirycznego odeszła po słowach:

„Mamy nie ma już z nami, a między dwójkami mam dziurę po zębie,

Gdy wszyscy płakali ja chciałem się bawić, no bo w sumie jest w niebie

Przed snem mam się modlić w imię Ojca i Ducha Świętego, Amen

Więc modlę się czasem, ale kiedy mam co robić to mam od tego mamę”

Te wersy pokazują dziecinność podmiotu lirycznego oraz zakorzenioną w nim wiarę przez jego rodziców. Modli się on oraz wierzy, że jego mama jest w niebie, dlatego też nie płacze.

Cała płyta pod tytułem „Art Brut 2”, z której pochodzi piosenka „W domach z betonu” przewija się motyw lat osiemdziesiątych oraz dziewięćdziesiątych, w którym podmiot liryczny przedstawia życie obywatela Polski w tamtejszych latach. Opowiada przykładowo o popularnym handlu nielegalnymi kasetami i o tym w jaki sposób rozwijał się ten nielegalny biznes, o problemach, z którymi musieli się mierzyć ludzie w tamtejszych czasach, o alkoholizmie i problemach z używkami, a także o zwykłym życiu. Na całym albumie pojawiają się goście tj. Majka Jeżowska oraz Wanda i Banda, a podkład muzyczny, jak i teksty są na największym poziomie.

Eis – “Astra”

Drugim utworem muzycznym, o którym chciałbym opowiedzieć jest utwór „Astra” w wykonaniu Eisa. Artysty muzycznego, który wypuścił swój album muzyczny pt. „Gdzie jest Eis?” w roku 2003, a od razu po nim tajemniczo zniknął z rapowej sceny.

Po wielu latach wreszcie udzielił wywiadu i powiedział, co było tego powodem. Po wypuszczeniu przez niego albumu niestety nie zauważył wzrostu swojej popularności oraz zwiększenia odtworzeń jego muzyki. Jak sam twierdzi nie było wtedy internetu, a gdy zorientował się, że mógł mieć swoje „5 minut” było już za późno. Eis po 17 latach zrobił tak zwany „Remaster” swojego albumu, czyli przetworzenie ścieżek dźwiękowych na nowszym sprzęcie, dzięki czemu jakość dźwięku uległa znacznej poprawie i wypuścił swoją płytę na Spotify, YouTube oraz inne serwisy streamingowe.

Do płyty dograło się czterech popularnych w 2020 roku wykonawców, którzy perfekcyjnie wkomponowali się w klimaty utwór z 2003 roku, a sam Eis dograł do starej płyty jeden numer pt. „Astra”, który zamierzam zinterpretować.

W utworze „Astra” Eis opowiada, w jaki sposób spędził swoje 17 lat nieobecności na scenie oraz mówi słuchaczowi, że ciągle pamięta o muzyce. Opowiada on również o swojej młodości oraz w jaki sposób ją spędził. W drugiej zwrotce pojawia się utwór nagrany przez Eisa w roku 2003, a całość jest wspólnie skomponowana. Przykładowymi wersami z pierwszej zwrotki (2020 r.) są:

„Pamiętam, jak siedziałem na Astrze pod kinem

Pamiętam te chwile jak siedziałem na masce

Jak pisałem flamastrem, jak pisałem na kartce

Zapytaj mnie, ile to znaczy na zawsze”

Są to wspomnienia Eisa przed wydaniem jego płyty w 2003 r.

Oraz przykładowymi wersami z drugiej zwrotki (2003 r.) są:

„Chłopaku, wiesz, skąd jestem

Stąd gdzie ludzie żyją na kreskę

A dni lecą w kółko jak refren

Życie jest jak bieg na setkę

Nie możesz go przespać

Te miasta nocą toną w świetle

To miejsce ludzi bez marzeń

Ludzi bez szans tych ludzi, co nie znają nawet

Świata bez kamer i gazet

Którzy nie trzymają się razem I nie chcą nawet wygrać

Potrafią tylko spać i tracić talent

Potrafią tylko chlać i tracić wiarę i lata

Otworzyć barek i płakać”

Wersy te pokazują otoczenie Eisa i w jaki sposób jego rówieśnicy zmarnowali swoje życia poświecając je między innymi na używki, zwykłe przemijanie oraz tracenie talentu.

 

Kukon – “Dziewczyna z Biblioteki”

Kukon, czyli Kuba Konopka to raper, który posiada na swoim koncie wiele ciekawych oraz godnych przesłuchania piosenek.

Ja wybrałem jedną, która na pewno zapadnie w ucho każdemu, który ją przesłucha. Tytuł to „Dziewczyna z Biblioteki”, który może już od samego początku intrygować słuchacza, chociażby tytułem. Piosenka opowiada o wykreowanym ideale kobiety, z którą podmiot liryczny chciałby żyć w relacji romantycznej. Autor tekstu po wszystkich swoich dotychczasowych przeżyciach miłosnych pisze o wymarzonym życiu ze swoją wybranką. Chciałby pić z nią kawę w kamienicach, rozmawiać o „nudnych rzeczach”, prowadzić zeszyt, w którym zapiszą wspólnie wszystkie bezsensowne kłótnie oraz mówi, że potrzebuje kogoś kto go naprawi. Podmiot liryczny pragnie również nigdy nie pokazywać swojej kobiety swojej publiczności oraz na koncertach. Marzy również, żeby nie posiadała socialmediów (Facebook, Instagram, itp.)

Tekst, który oddaje idealnie to co napisałem brzmi tak:

“Chciałbym, abyś żyła inaczej niż każda dziś
Chciałbym, abyś za wiele nie wiedziała o świecie
W którym jestem ja, ale bardzo chciałbym wyjść
Chciałbym się zakochać w tej dziewczynie z biblioteki
Która nigdy by nie zwróciła na mnie uwagi
Chciałbym porozmawiać na jakieś nudne tematy
Chciałbym, abyś nigdy nie poznała co to dragi”

oraz

“Chciałbym, abyś nigdy nie miała innego chłopca
Chciałbym, abyś wiedziała, że zawsze będzie opcja
Chciałbym, abyś wyglądała właśnie jak wyglądasz
Usuńmy instagramy teraz, to znaczy ja usunę, bo ty pewnie nie masz
Nigdy nie pokazuj się ze mną na scenach, ci ludzie są okropni, ale muszę jechać”